Author: AP Media

Drífa Snædal ávarpaði þing ETUC

Drífa Snædal, forseti ASÍ, ávarpaði í dag þing ETUC (Evrópusamband verkalýðsfélaga) sem haldið er í Lissabon í Portúgal. Hún gerði endurreisnina eftir Covid faraldurinn að umtalsefni í ræðu sinni eins og sjá má hér fyrir neðan. Önnur umræðuefni á þinginu hafa snúist um lágmarkslaun í Evrópu, stöðu verkalýðshreyfingarinnar í álfunni og fækkun þeirra sem taka laun samkvæmt kjarasamningum.

Ávarp Drífu Snædal á þingi ETUC:

Kæru félagar

Síðustu ár hafa einkennst af lágum vöxtum í sögulegu samhengi en einnig af sívaxandi ójöfnuði sem hefur leitt til enn frekari samþjöppunar auðs. Kapítalistarnir eru því með vasa fulla af peningum og í stöðugri leit að nýjum tækifærum til að ávaxta fé sitt. Og hvert skyldu peningaöflin leita núna?  Í innviði hvers lands, verðmætin sem eru í eigu launafólks og almennings. Nú er ekki eingöngu eftirsóknarvert að fjárfesta í vegum og fasteignum, heldur  einnig í þeim félagslegu innviðum sem halda samfélögum okkar saman: Í sjúkrahúsum, orkufyrirtækjum, félagslegu húsnæði, öldrunarþjónustu, umönnun, o.s.frv. Fjárfestar leita sífellt nýrra leiða til að draga sér fé úr sameiginlegum sjóðum okkar. Hagnaðurinn verður til á bökum launafólks sem fær minna greitt fyrir vinnu sína og verri starfsaðstæður, á kostnað þeirra sem þurfa þjónustuna og þvert á hagsmuni opinberra sjóða. Við höfnum þessari þróun og hyggjumst áfram berjast gegn henni. 

Kapítalistar hafa alltaf notfært sér kreppur og það er núna, þegar við nálgumst vonandi upphafið á enda kórónuveirukreppunnar, sem ákvarðanir eru teknar um hvernig við ætlum að greiða fyrir kreppuna. Krafan um niðurskurð ómar nú á ný en við skulum hafa eitt á hreinu: blóðugur niðurskurður er aldrei efnahagsleg nauðsyn, hann er alltaf pólitísk ákvörðun sem til lengdar er gríðarlega skaðlegur fyrir bæði efnahaginn og samfélagið.

Þar á launafólk bandamenn á ólíklegustu stöðum. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn birti skýrslu í síðustu viku þar sem sjóðurinn varar við miklum niðurskurði, ríki þurfi ekki að keppast við að greiða niður skuldir sem fyrst. Sama tón má heyra hjá OECD og öðrum alþjóðastofnunum. Það versta sem við getum gert núna er að veikja félagslegu kerfin okkar eða draga úr möguleikum ríkja á að styrkja félagsleg kerfi sín. Við drógum þennan lærdóm af kreppunni fyrir 10 árum síðan en það þarf enginn að efast um það að fjármálaöflin eru sterk og alltaf nærri. Stöndum saman og tryggjum afkomu allra, það er ekki bæði gott og rétt heldur einnig best fyrir hagkerfið. Bestu lausnirnar sem gripið var til í heimsfaraldrinum komu frá verkalýðshreyfingunni og sneru að því að tryggja afkomu fólks gegnum erfiða tíma. Þetta hefur haldið hagkerfum okkar gangandi. Við verðum að hafa þolinmæði til að vaxa út úr kreppunni því aðrir valkostir geta verið mjög skaðlegir fyrir launafólk í Evrópu og víðar. 

Við styðjum að fullu baráttu ETUC gegn niðurskurðarstefnu og fyrir aukinni fjárfestingu í félagslegum innviðum. Þannig byggjum við betri framtíð fyrir launafólk.

Ísland á toppnum á heimslista lífeyriskerfa

Ísland hafnar í efsta sæti í alþjóðlegum samanburði bandaríska ráðgjafarfyrirtækisins Mercer og samtakanna CFA Institute á lífeyriskerfum 43 ríkja víða um heim. Á þessum samanburðalista er ekki aðeins fjallað um styrkleika kerfanna heldur einnig bent á veikleika þeirra og hvernig mætti ná enn betri árangri. Þegar lífeyriskerfin í löndunum 43 voru borin saman var einkum horft til þriggja þátta.

1. Nægjanleiki, þ.e. hvaða lífeyri lífeyrisþegar framtíðarinnar megi vænta?
2. Sjálfbærni, þ.e. stendur kerfið undir sér óháð lýðfræðilegum eða efnahagslegum sveiflum.
3. Traust – ríkir traust til kerfisins í samfélaginu.

Þegar mat Mercer og CFA Institute á íslenska kerfinu er skoðað vegur þyngst að lífeyrir almannatrygginga þykir hér tiltölulega ríflegur, samtryggingakerfi lífeyrissjóða með vinnumarkaðstengdri þáttökuskyldu tryggir góðan sparnað og kerfinu er vel stýrt og regluverkið er skýrt.

Mercer og CFA Institute settu íslenska kerfið í 1. sæti yfir nægjanleika, 1. sæti þegar litið var til sjálfbærni og í 7. sæti yfir traust. Eins og fyrr segir varð þetta mat ráðgjafafyrirtækisins og CFA til þess að Ísland lenti í toppsætinu yfir bestu lífeyriskerfin. Í næstu sætum komu hollenska og danska kerfið.

Í skýrslu Mercer og CFA Institute er bent á tækifæri til að gera enn betur á Íslandi. Er það sérstaklega nefnt að bæta megi upplýsingaflæði til ungs fólks sem er að koma inn sem nýir sjóðsfélagar. Það vantar upp á ávinnslu lífeyrisréttinda fyrir foreldra sem eru utan vinnumarkaðar vegna umönnunar barna, ekki sé nægjanlega tekið tillit til áunnina lífeyrisréttinda í eignaskiptum við hjónaskilnað og að það vanti traustari ákvæði í regluverk sem skyldi lífeyrissjóði til að gæta að sjálfbærniþáttum í fjárfestingum. Það eru því augljós sóknarfæri þrátt fyrir glæsilega útkomu í þessari alþjóðlegu samanburðarrannsókn.

Hér má sjá skýrsluna í heild sinni

Minnir á sögu verkalýðshreyfingarinnar í samhengi við atburði síðustu vikna

Pistill framkvæmdastjóra SGS

Hugsjónafólk í starfi

Undanfarin tæplega 3 ár hef ég verið svo gæfusamur að starfa hjá Starfsgreinasambandinu. Á þeim tíma hefur verið gengið frá aðalkjarasamningi á almennum vinnumarkaði, kjarasamning við Ríkið og samtök sveitarfélaga og sérkjarasamningum. SGS hefur einnig haldið þing sitt á þessum árum, fræðsludaga starfsfólks og fleira svo fátt eitt sé nefnt af verkefnunum.

Í þessu starfi hef ég átt mikil samskipti og samstarf við starfsfólk aðildarfélaga SGS um land allt, en hjá félögunum 19 starfa að jafnaði 80 til 100 manns ef allt er talið. Mín reynsla af þessu fólki er að það brennur fyrir starfi sínu og baráttumálum hreyfingarinnar. Þetta fólk er í daglegum samskiptum við félagsmenn, hvort það er á skrifstofum félagsins, í eftirlitsferðum á vinnustöðum eða bara í sundi, hvert í sinni heimabyggð. Þau leggja sig fram um að aðstoða og liðsinna okkar félagsmönnum, hjálpa þeim að sækja rétt sinn og verja kjör þeirra og aðbúnað.

Verkalýðshreyfingin á Íslandi er stórt og kraftmikið afl sem starfar í þágu launafólks. Það er auðvelt að missa sjónar á því, en hreyfingin varð það alls ekki sjálfkrafa. Um það ber rúmlega aldargömul saga um átök og baráttu ríkulegt vitni. Það er gott og heilbrigt að það sé í gangi lífleg umræða um starfið í verkalýðshreyfingunni, stefnu hennar og starfshætti. Hún er lifandi hreyfing sem á að vera óhrædd við að ræða leiðir til að efla og bæta lífskjör í landinu. Um það eiga forystu- og félagsmenn að takast á um á félagslegum vettvangi.

Starfsfólk hreyfingarinnar um land allt, hvort sem það er hjá aðildarfélögum SGS eða öðrum stéttarfélögum eiga ekki skilið að gert sé lítið úr þeirra mikilvægu og góðu störfum, nóg er nú að okkur sótt þótt við tökum ekki þátt í því sjálf.

Skrifstofur aðilarfélaga SGS eru mannaðar af fólki sem leggur sig fram um að þjónusta sína félagsmenn af kostgæfni og gæta þeirra réttinda, alla daga, allt árið um kring. Sú þjónusta er eitt þeim hlutverkum sem félagsmenn kunna best að meta og sækja mikið í. Við eigum að tala þessa þjónustu upp, vekja á henni athygli og hvetja fólk til að sækja það sem þau þurfa til sinna félaga og taka þátt í starfi þeirra.

Flosi Eiríksson

Verð á lausasölulyfjum og öðrum vörum í apótekum lægst hjá Costco og Lyfjaveri

Verðlagseftirlit ASÍ kannaði verð á lausasölulyfjum og ýmsum öðrum vörum sem seldar eru í apótekum, þriðjudaginn 2. nóvember. Verð var kannað í öllum apótekum á landinu eða 26 útibúum. Borgarapótek í Borgartúni var eina apótekið sem neitaði þátttöku í könnuninni.

Costco var oftast með lægsta verðið í könnuninni, á 53 vörum af þeim 149 sem könnunin náði til en Rimaapótek var næst oftast með lægsta verðið, í 11 tilvikum. Hæsta verðið var oftast að finna hjá Lyfjabúrinu, í 39 tilvikum en Lyfja var næst oftast með hæsta verðið í 33 tilvikum.

Algengast var að munur á hæsta og lægsta verði væri á bilinu 40-60% eða í 62 tilvikum af 149. Í 58 tilvikum var munurinn á bilinu 20-40%. Verðlagseftirlit ASÍ hvetur neytendur til að spyrja um samheitalyf, sem gætu verið á hagstæðara verði og athuga með afsláttakjör.

Costco og Lyfjaver með lægsta verðið en Lyfjabúrið og Lyfja með hæsta verðið

Með því að skoða meðalverð er auðveldara að átta sig á verði hjá þeim verslunum sem eru hvorki með hæsta verðið né það lægsta. Ef litið er til meðalverðs eða hversu hátt eða lágt verð á vörum í könnuninni var að jafnaði hjá söluaðilum má sjá að Costco var að meðaltali með lægsta verðið. Vöruúrvalið hjá Costco var einnig minnst en einungis 63 vörur voru til af 149 sem könnunin náði til. Taka skal fram að til að geta keypt lyf hjá Costco verður að greiða árlegt aðildargjald upp á 4.800 kr. Meðalverð á vörum í könnuninni var næst lægst hjá Lyfjaveri sem var með töluvert meira úrval en Costco eða 135 vörur af 149. Lyfjabúrið með hæsta meðalverðið en 115 vörur fengust þar og Lyfja var með næst hæsta meðalverðið. Í töflunum hér að neðan má sjá uppröðunina á söluaðilum eftir meðalverði og fjölda vara sem til var í hverri verslun.

Nánari upplýsingar á heimasíðu ASÍ

Fréttabréf Bárunar

Stytting vinnuvikunar, orlofsuppbót, félagsmannasjóður og fleira

Kæri félagi

Samið var um styttingu vinnuvikunnar í síðustu kjarasamningum hjá ríki og sveitarfélögum. Í dagvinnu tók nýtt fyrirkomulag gildi 1. janúar sl, og í vaktavinnu 1. maí á þessu ári. Ferli innleiðingarinnar hefur gengið nokkuð vel hjá starfsmönnum ríkisins og Reykjavíkurborgar. Ekki hafa öll sveitarfélög skilað inn niðurstöðum vegna styttingarinnar. Í samkomulaginu (fylgiskjalinu) stendur að náist ekki samkomulag um breytt skipulag vinnutíma styttist vinnutími starfsfólks sem nemur 13 mínútum á dag. Svo virðist sem að mörg sveitarfélög utan Reykjavíkurborgar hafi tekið ákvörðun um að stytting um 13 mínútur á dag væru aðeins í boði og ekki hið eiginlega umbótasamtal ekki tekið. Það er eins og að hið eiginlega umbótasamtal sem á að taka hafi ekki farið fram á sumum stöðum hvað þá atkvæðagreiðsla um niðurstöður. Ef svo er þarf að fara í ferlið aftur. Á næstu dögum verður farið yfir niðurstöður og hvernig aðhað hlutirnir voru framkvæmdir og við munum kynna þær niðurstöður.

Pistill forseta ASÍ

Bakslag í öryggismálum sjómanna

Enn eru menn sem voru í áhöfninni á Júlíusi Geirmundssyni að glíma við eftirköst covid-veikindanna sem komu upp um borð. Skipstjórinn lagði heilsu áhafnarinnar í hættu með því að halda áfram veiðiferð þrátt fyrir smit meðal áhafnarinnar. Enn er of snemmt að segja hvort einstaka sjómenn nái sér að fullu en nú eru fimm mánuðir liðnir frá þessu glæpsamlega athæfi. Samkvæmt sjómannalögum ber skipstjóri nær alla ábyrgð um borð en hafa skal í huga að lögin eru miðuð út frá þeim veruleika að fjarskipti voru lítil sem engin við útgerð. Í dag eru skipstjórar iðulega í miklum samskiptum við útgerðina í landi varðandi ákvarðanir um borð og nær óhugsandi að útgerðin hafi ekki verið meðvituð um stöðuna og verið með í ráðum. Engu að síður gengur þessi tiltekni skipstjóri fram fyrir skjöldu og axlar ábyrgð en útgerðin er laus allra mála. Dómurinn yfir skipstjóranum er svo í engu samræmi við alvarleika málsins þar sem hann er sviptur skipstjóraréttindum í fjóra mánuði en heldur réttinum til að vera stýrimaður á meðan. Stýrimaður leysir skipstjóra af og því hefur þessi dómur nær engin áhrif á hvorki skipstjóra né útgerð.

Eftir sitja sjómenn í þeirri stöðu að yfirmenn þeirra og atvinnurekendur leggja þá í stórhættu, útgerðin þarf enga ábyrgð að taka og skipstjórinn er snupraður af dómstólum. Það er erfitt að gera sér í hugarlund líðan þessara skipverja, traust þeirra til atvinnurekanda og upplifun af öryggi við vinnu. Til að bíta höfuðið af skömminni var umræddur skipstjóri mættur um borð í síðustu veiðiferð, nú í stöðu yfirstýrimanns. Þrátt fyrir að grettistaki hafi verið lyft í öryggismálum sjómanna er sjómennska nú, eftir sem áður, með hættulegri störfum sem Íslendingar vinna. Starfið eitt og sér er hættusamt og algjörlega óásættanlegt að nú hafi bæst við einn stóralvarlegur áhættuþáttur fyrir sjómenn, þ.e. að þeir geti átt von á að lífi og heilsu sé stefnt í hættu með slæmum ákvörðunum skipstjóra og/eða útgerðar.

Við erum komin áratugi aftur í tímann þar sem sjómenn þurfa í alvöru að berjast fyrir lágmarks öryggi og ekki verður séð að útgerð né samtök útgerðarmanna setji líf og heilsu fram yfir gróða. Þessu máli er ekki lokið og munu stéttarfélög þeirra sjómanna sem í hlut eiga áfram standa með þeim til að ná einhverri sanngirni og réttlæti. Það mun ASÍ líka gera.

Góða helgi,
Drífa